Vẹo cổ ở trẻ sơ sinh là tình trạng phổ biến nhưng thường bị bỏ qua bởi nhiều bậc phụ huynh. Đặc biệt, hình ảnh trẻ sơ sinh bị vẹo cổ có thể là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy sức khoẻ của bé cần được theo dõi và điều trị kịp thời. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về nguyên nhân, dấu hiệu, biến chứng, chẩn đoán, điều trị và cách phòng ngừa tình trạng này.
1. Vẹo cổ là gì?
Vẹo cổ ở trẻ sơ sinh thường được hiểu là tình trạng đầu trẻ nghiêng sang một bên, điều này thường do cơ SCM (sternocleidomastoid muscle) bị siết chặt hoặc kéo căng. Hiện tượng này có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, cả bẩm sinh và mắc phải. Tình trạng vẹo cổ có thể ảnh hưởng đến khả năng vận động và phát triển bình thường của trẻ, do đó việc phát hiện và điều trị sớm đóng vai trò rất quan trọng.
2. Nguyên nhân gây ra vẹo cổ ở trẻ sơ sinh
Hãy cùng nhau phân loại nguyên nhân gây ra vẹo cổ ở trẻ sơ sinh thành hai nhóm chính:
2.1 Nguyên nhân bẩm sinh
- Chấn thương khi sinh: Sử dụng dụng cụ hỗ trợ sinh như kẹp forcep hay cách sinh không đúng có thể tạo ra áp lực lên cổ trẻ.
- Bất thường cấu trúc: Các vấn đề về hình thành đốt sống cổ hay những bất thường khác trong quá trình phát triển thai nhi có thể dẫn đến vẹo cổ.
- Thai ngôi mông: Khi trẻ nằm ở vị trí ngược trong bụng mẹ, áp lực lên cổ sẽ khiến trẻ dễ mắc phải tình trạng vẹo cổ.
2.2 Nguyên nhân mắc phải
Các rối loạn sức khỏe và bệnh lý có thể dẫn đến tình trạng vẹo cổ bao gồm:
- Lệch mắt
- Hội chứng Sandifer
- Vẹo cổ bộc phát
- Hội chứng Grisel
- Gật đầu co cứng
- Nhiễm trùng hoặc thương tích tại vùng cổ
3. Dấu hiệu nhận biết vẹo cổ ở trẻ sơ sinh
Nhiều bậc phụ huynh có thể tự phát hiện tình trạng vẹo cổ thông qua những dấu hiệu cụ thể. Dưới đây là những dấu hiệu nhận biết rõ ràng:
- Nghiêng đầu về một phía: Trẻ chỉ có thể giữ đầu nghiêng sang một bên.
- Khó khăn trong việc bú sữa: Trẻ có xu hướng bú sữa từ một bên vú, điều này có thể dẫn đến dối loạn dinh dưỡng.
- Khối u nhỏ ở cổ: Một số trẻ sẽ có biểu hiện khối u nhỏ ở vùng cổ mà cha mẹ có thể dễ dàng sờ thấy.
4. Chẩn đoán và điều trị vẹo cổ ở trẻ sơ sinh
4.1 Chẩn đoán
Khi cha mẹ phát hiện những dấu hiệu bất thường, việc đầu tiên là đưa trẻ đi khám bác sĩ. Quy trình chẩn đoán thường bao gồm:
- Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng cổ và khả năng cử động của trẻ.
- Chụp X-quang: Phương pháp này giúp bác sĩ phát hiện những bất thường cấu trúc xương.
- Siêu âm: Để kiểm tra tình trạng của cơ SCM và phát hiện các vấn đề có thể xảy ra.
4.2 Điều trị
Phương pháp vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu là một trong những phương pháp đầu tiên và phổ biến nhất. Các bài tập sẽ được bác sĩ chỉ định và thường xuyên theo dõi:
- Thực hiện các bài tập trị liệu tại nhà.
- Đưa trẻ đi khám định kỳ để theo dõi tiến độ hồi phục.
Đeo vòng cổ TOT
Vòng cổ TOT có tác dụng tạo ra áp lực nhẹ nhàng lên cổ trẻ, giúp cổ trở về vị trí bình thường. Cha mẹ cần được hướng dẫn sử dụng đúng cách.
Tiêm Botox
Phương pháp tiêm botox vào cơ SCM được khuyến cáo sử dụng cho trẻ trên 6 tháng tuổi. Thời gian và liều lượng tiêm phụ thuộc vào tình trạng cụ thể của trẻ.
Phẫu thuật
Phẫu thuật là phương pháp cuối cùng chỉ được áp dụng khi các phương pháp trên không mang lại kết quả khả quan. Sau phẫu thuật, trẻ cần tiếp tục vật lý trị liệu trong ít nhất 3 tháng.
5. Biến chứng nguy hiểm
Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, trẻ sơ sinh bị vẹo cổ có thể gánh chịu nhiều biến chứng như:
- Hình thành đầu lép: Vì trẻ chỉ có thể nằm nghiêng về một bên.
- Mất cân đối khuôn mặt: Do trẻ nghiêng đầu theo một phía liên tục.
- Rối loạn xương: Có thể ảnh hưởng đến cấu trúc xương sau này của trẻ.
6. Cách phòng ngừa vẹo cổ ở trẻ sơ sinh
Mặc dù không hoàn toàn có thể ngăn ngừa vẹo cổ ở trẻ sơ sinh, nhưng cha mẹ có thể thực hiện một số biện pháp nhằm giảm thiểu nguy cơ:
6.1 Chọn phương pháp sinh an toàn
Tham khảo ý kiến bác sĩ về cách chuyển dạ an toàn nhất, nhằm hạn chế rủi ro cho trẻ trong quá trình sinh.
6.2 Nhận diện sớm các dấu hiệu bệnh lý
Bằng cách nắm rõ những dấu hiệu gây ra vẹo cổ, cha mẹ có thể kịp thời đưa trẻ đi khám và điều trị.
Kết luận
Vẹo cổ ở trẻ sơ sinh mặc dù có thể là vấn đề nghiêm trọng, nhưng nếu được phát hiện và điều trị sớm, trẻ hoàn toàn có thể phục hồi khỏe mạnh. Nên thường xuyên quan sát và theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ, đồng thời luôn lắng nghe ý kiến từ các chuyên gia y tế để có những phương pháp điều trị phù hợp nhất.
Hãy tiếp tục theo dõi các thông tin bổ ích từ trang web Vinmec.com để cập nhật nhiều kiến thức chăm sóc sức khỏe trẻ em. Nếu cần tư vấn hay đặt lịch khám, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua HOTLINE hoặc truy cập vào ứng dụng MyVinmec.
