Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Mỹ Linh - Bác sĩ Nhi sơ sinh -Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Hội chứng rung lắc ở trẻ là một chủ đề rất quan trọng, đặc biệt đối với các bậc phụ huynh và người chăm sóc trẻ sơ sinh. Hội chứng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe ngắn hạn mà còn có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với sự phát triển trí tuệ và thể chất của trẻ trong tương lai. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn về các dấu hiệu trẻ sơ sinh ảnh hưởng não từ việc rung lắc bé, nhằm nâng cao nhận thức và phòng ngừa tình trạng này.
1. Hội chứng rung lắc ở trẻ sơ sinh là gì?
Hội chứng rung lắc, hay còn gọi là Shaken Baby Syndrome (SBS), là một dạng bạo hành trẻ em do việc rung lắc mạnh gây ra. Hội chứng này thường xảy ra ở trẻ dưới 2 tuổi, đặc biệt là trong giai đoạn sơ sinh. Khi được rung lắc, não của trẻ sơ sinh có thể bị chấn thương do sự di chuyển mạnh mẽ của đầu, gây ra những tổn thương nghiêm trọng và khó phục hồi.
Nguyên nhân chính của hội chứng rung lắc thường là do cha mẹ hoặc người chăm sóc trẻ không thể kiềm chế cảm xúc khi trẻ khóc kéo dài. Những áp lực từ cuộc sống hàng ngày, như căng thẳng trong công việc hoặc các vấn đề trong gia đình, có thể dẫn đến hành vi này. Theo số liệu từ các tổ chức y tế, mỗi năm có hàng trăm trường hợp trẻ bị ảnh hưởng bởi hội chứng rung lắc, dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng.
2. Dấu hiệu trẻ sơ sinh ảnh hưởng não từ việc rung lắc bé
Việc xác định các dấu hiệu trẻ sơ sinh ảnh hưởng não từ việc rung lắc bé không phải lúc nào cũng dễ dàng, vì nhiều triệu chứng có thể giống với các vấn đề sức khỏe khác. Tuy nhiên, có một số dấu hiệu mà ba mẹ cần lưu ý:
2.1. Dấu hiệu cơ năng
- Rối loạn tri giác: Trẻ có thể mất đi khả năng nhận thức hoặc phản ứng với các kích thích bên ngoài.
- Kích thích hoặc lừ đừ: Trẻ có biểu hiện khó chịu, hay quấy khóc hoặc ngược lại, trở nên lừ đừ, không năng động.
- Chán ăn, buồn nôn: Trẻ có thể từ chối ăn uống, kèm theo cảm giác buồn nôn hoặc nôn.
- Hôn mê và co giật: Trẻ có thể rơi vào trạng thái hôn mê hoặc có các cơn co giật không kiểm soát.
- Giãn đồng tử: Đồng tử của trẻ có thể giãn ra và không phản ứng với ánh sáng.
- Khó chịu, hay cáu gắt: Trẻ có thể trở nên cáu gắt hoặc khó chịu mà không rõ nguyên nhân.
- Thay đổi nhịp thở: Nhịp thở của trẻ có thể trở nên chậm hoặc bất thường, thậm chí có thể dẫn đến ngưng thở.
2.2. Dấu hiệu thực thể
- Xuất huyết võng mạc: Đây là tình trạng máu xuất hiện trong võng mạc mắt, có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn.
- Chấn thương và tổn thương nội tạng: Trẻ có thể bị chấn thương vùng bụng, ngực hoặc các vùng khác.
- Vết rách da: Có thể xuất hiện các vết bầm tím hoặc rách da trên cơ thể trẻ.
- Thóp phồng: Thóp (phần mềm giữa hộp sọ) có thể phồng lên, cho thấy dấu hiệu áp lực trong não.
3. Hậu quả của hội chứng rung lắc ở trẻ
Hậu quả của hội chứng rung lắc có thể rất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sự phát triển tâm lý và thể chất của trẻ. Các tổn thương não có thể dẫn đến:
3.1. Tổn thương não
Khi trẻ bị rung lắc mạnh, não có thể bị tổn thương nghiêm trọng do va chạm với bề mặt trong của hộp sọ. Những tổn thương này có thể dẫn đến:
- Tụ máu dưới màng cứng: Máu tích tụ giữa não và màng não, gây áp lực lên não.
- Tổn thương thần kinh: Các tế bào thần kinh có thể bị đứt gãy hoặc tổn thương do va chạm.
- Xuất huyết não: Máu có thể chảy vào não, gây tổn thương và ảnh hưởng đến chức năng não.
3.2. Hệ quả lâu dài
Trẻ bị hội chứng rung lắc có nguy cơ cao gặp phải các vấn đề như:
- Rối loạn phát triển trí tuệ.
- Khó khăn trong việc học tập và giao tiếp.
- Vấn đề về hành vi, chẳng hạn như chứng tăng động hoặc trầm cảm.
- Nguy cơ tử vong cao trong trường hợp nặng.
4. Biện pháp phòng ngừa hội chứng rung lắc ở trẻ
Phòng ngừa hội chứng rung lắc là nhiệm vụ quan trọng và cần thiết đối với mỗi bậc phụ huynh. Dưới đây là một số biện pháp:
4.1. Nhận thức về việc chăm sóc trẻ
Ba mẹ cần hiểu rằng việc rung lắc trẻ là không bao giờ được phép, dù trong bất kỳ tình huống nào. Khi trẻ khóc, hãy cố gắng xác định nguyên nhân và tìm cách giải quyết nó một cách nhẹ nhàng.
4.2. Quản lý cảm xúc
Nếu cảm thấy căng thẳng hoặc khó chịu, hãy đặt trẻ ở một nơi an toàn và tạm thời ra ngoài để lấy lại bình tĩnh. Đừng bao giờ để cảm xúc tiêu cực ảnh hưởng đến hành động của mình.
4.3. Tìm kiếm sự hỗ trợ
Nếu bạn cảm thấy quá sức trong việc chăm sóc trẻ, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ gia đình hoặc bạn bè. Đôi khi, chỉ cần một chút giúp đỡ cũng có thể làm giảm áp lực.
4.4. Tham gia khóa học về chăm sóc trẻ sơ sinh
Các khóa học này sẽ giúp bố mẹ trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết để chăm sóc trẻ một cách an toàn và hiệu quả.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Hy vọng bài viết này cung cấp thông tin hữu ích cho các bậc phụ huynh và người chăm sóc trẻ. Hãy luôn nhớ rằng sự an toàn và sức khỏe của trẻ là paramount, và việc phòng ngừa hội chứng rung lắc là trách nhiệm của tất cả chúng ta.
